Uitstel van het Singelpark is voor bereidwilligen een prachtige verbeelding van de schoonheid en complexiteit van politieke processen. Geïnteresseerden zitten deze week eerste rang en wie zich niet laat vangen door cynisme of vooringenomenheid, krijgt gratis college politicologie.
Een klein gedachte-experiment om er even in te komen. Er is een tekort van drie ton voor het onderhoud van het toekomstige Singelpark. U kunt zichzelf daar vreselijk over opwinden. We kunnen ook kijken waar de gemeente wel drie ton aan uitgeeft. Bijvoorbeeld aan de voortdurende overstromingen in de Kooi. Plots hebben we een aantal keuzes. Wat is belangrijker:
- een plan voor stadsontwikkeling of een langdurig en (materieel) schadelijk probleem?
- de hobby van betrokken en hoogopgeleide Leidenaren die hun stad een warm hart toedragen versus een krachtwijk met een prangend, maar ongeorganiseerde belang, namelijk het tegenaan van overstromingen?
- Of deze politiek-economische variant: je kan beide niet me telkaar vergelijken, want ze komen uit verschillende potjes!
Hoe dan ook: het Singelpark – burgerinitiatief om het langste park van Nederland aan te leggen – strandt in de Perspectiefnota van de gemeente Leiden. Of, anders gezegd: De Kooi krijgt ondanks de tegenvaller van 9 miljoen dan eindelijk ruim twee ton per jaar om het water in te dammen. Of, misschien beter: geen 9 miljoen bezuinigen, maar 17 miljoen minder korten door meevallers, waardoor dan eindelijk de Kooi krijgt waar ze recht op heeft of, anders gezegd: het onverteerbaar is dat het Singelpark struikelt op een schamele drie ton.
U begrijpt dat de verwoording van het een invloed heeft op de beleving van het ander. Beeldvorming dus en de strijd om het definitieve beeld is vandaag al losgebarsten. We kunnen ook nog wel even doorgaan. We hoeven alleen maar de drie ton die de gemeente niet vrij kan maken voor het onderhoud van het Singelpark te koppelen aan projecten in de Perspectiefnota waar de gemeente dat bedrag wel voor over heeft. Met andere woorden: we wegen zelf af wat wethouder Strijk ook heeft gedaan.
Voila, politiek in een notendop, zeer nauw gedefinieerd als het schuiven met geld. En daarover, over dat geld en vooral de beeldvorming over dat geld, zal de komende week de strijd tussen de parkianen en politici losbarsten.
Het is een strijd tussen bureaucratie versus burgers; tussen algemener belang en een deelbelang; tussen korte lijnen van gelijkgestemden versus de politiek-ambtelijke verhoudingen gestold in geïnstitutionaliseerd wantrouwen, kortom: het Singelpark tegen het gemeentehuis. En de oplossing ligt bij de eerste partij die de rationaliteit van de ander voor zich weet te winnen. Dat betekent dat ofwel de politiek haar instituties verlaat en instemt met een initiatief van onderop (en dus de controle loslaat). Ofwel het Singelpark zoekt naar politieke vertegenwoordiging en schikt zich naar de institutionele logica op het gemeentehuis. Of geen van beide – waardoor het wederzijdse onbegrip toeneemt (zeurende burgers versus doofstomme politiek) en de beeldvorming over de politiek onderwerp van strijd wordt. En dat alles vanwege drie ton.
Fascinerend.