Hoe verdedigt dit Kabinet zich tegen 550 pagina’s kritiek? Door de agenda van het debat nu al te bepalen. Openingszet: volkenrechtelijk mandaat.
Meld als Kabinet waar je vooral op terug wilt komen en de kans is groot dat dat ook gaat gebeuren. Want licht tussen bewindspersonen – dat is een debat waard. Dat licht is er. Het kabinet wil graag onderling en met de Kamer nog graag een robbertje vechten over het volkenrechtelijke mandaat dat al dan niet aan de inval in Irak ten grondslag lag. Dat schreef Balkenende in zijn brief, dd. 13 januari en dat melde Wouter Bos in Buitenhof.
Dat is slim.
Want tussen de commissie-leden scheen ook wat licht. Dat wil zeggen: oud top-diplomaat Peter van Walsum plaatste kanttekeningen bij de stelling dat er geen mandaat was en dus ook geen (politieke) steun mocht worden gegeven. Er was weliswaar geen mandaat, maar dat was ook niet nodig. ‘De kanttekening betreft een aanvulling met zijn stelling dat de afwezigheid van de volkenrechtelijke legitimatie niet noodzakelijkerwijze inhoudt dat het regeringsbesluit om de inval te steunen onjuist is omdat een verantwoordelijke regering zich ook moet laten leiden door de eisen van de internationale politiek.’
Als de zo grondig geachte Davids het al niet uit ten treuren eens is met elkaar, waarom dan wel de regering? Die spanning gaat over een complexe, juridisch-wetenschappelijke discussie over de reikwijdte van een volkenrechtelijk mandaat versus ‘platte’ machtspolitiek zoals Jouke de Vries betoogde in de papieren Trouw van afgelopen zaterdag. Meer focus op machtspolitieke aspecten van internationale verhoudingen had het gedrag van de premier beter geduid, luidt zijn stelling. Die discussie – volkenrecht of machtspolitiek – gaat dit kabinet nog eens dunnetjes overdoen.
Wat blijft liggen is het functioneren van de ambtelijke top bij AZ, het omgaan met vertrouwelijke stukken van zusterdiensten, omgang met stukken van eigen diensten, het (on)volledig informeren van de Tweede Kamer, de problematische informatieachterstand van die Kamer bij internationale kwesties zoals deze … enfin: onderwerpen die wel aandacht verdienen, maar dat waarschijnlijk van historici krijgen. Jammer. <<