Het is vergelijkbaar met junk food denk ik: populair wetenschappelijke boeken die zeer gemakkelijk weglezen. Vooral boeken op het grensgebied van emergentie, complicity en zelf-organisatie.
Je treft in dat grensgebied vreemde vogels aan: natuurkundigen die ineens politieke uitspraken gaan doen of moleculair biologen die in het gedrag van spermatozoïden kansen voor de democratie zien en soms gefrustreerde computerprogrammaurs die een ‘nieuwe’ statistiek hebben ontdekt.
Wijsheid
Rete irritant natuurlijk, maar Surowiecki’s The Wisdom of Crowds is meer dan een verkeerd gevallen Big Mac. En hij is columnist bij The New Yorker – zijn politieke analyses zijn mijn inziens minder verdacht dan die van Dawkins of Hofstadter. Om er maar eens twee te noemen.
Boon in een fles
The Wisdom of Crowds is gebaseerd op veel literatuur. Je kan altijd controleren of de samenvatting klopt – of niet. Zelden ‘observeert’ de schrijver zelf en Surowiecki is al helemaal geen generalist. Hij concludeert voorzichtig en heeft een prettig ‘dialektische’ schrijftrant – these a, these b, synthese. Of niet, uiteraard. Leukste voorbeeld om zelf te proberen is zijn beans in a barn-test. Kan jezelf met een man of twintig toch al heel aardig doen.
Uitmiddelen
Je zet een pot bonen op je bureau en vraagt iedere passant te raden hoeveel erin zitten. Neem van al die pogingen het gemiddelde en de kans is vrij groot dat je dicht bij het correcte aantal bonen in de pot zit. Tuurlijk, schreeuwen de hardcore statistici nu vanachter uit hun keel. Grote n middelt immers de fouten uit. Klopt. Logisch.
Tover mij
Maar Hans Klok kan mij ook nog altijd ‘betoveren’. Dus ook dit magische raden van mensen die niet weten om hoeveel bonen het gaat, sterker: niet van elkaar weten wat er is geraden, maar tezamen wel een aardig adequaat antwoord kunnen genereren, betovert mij.
Lus
Deze politicoloog ziet hoop voor de democratie … En beter in een boekje van een columnist dan in krioelende spermatozoïden onder een vergrootglas. Toch ben ik benieuwd naar Hofstadters nieuwe werk Ik ben een vreemde lus. Want net als met junk food weerhoud buikpijn mij niet van consumptie. <<