Het liveblog bestaat al een tijdje, de vorm is al die tijd stabiel. Deels komt dat door technische beperkingen in het content management systeem (CMS), zeg maar de ‘bediening’ van het liveblog, deels is de structuur van een gebeurtenis bepalend — live nieuws voltrekt zich continue, het format kan die stroom informatie in kleine, overzichtelijke delen opsplitsen en presenteren zonder steeds een heel artikel opnieuw te moeten publiceren.
Journalisten die ik over liveblogs interview zeggen dat het format zoals het nu bestaat een zegen is omdat gebeurtenissen die nog niet vaststaan er tòch mee kunnen worden verslagen. Dat levert misschien geen overzichtelijk artikel op (verschillende narratieven zijn hopeloos met elkaar verweven), maar maakt de verwerking van die informatie dat wel. Dus verwachten ze niet alleen meer liveblogs in de komende vijf jaar, maar ook andere liveblogs. Er zijn nog wel wat innovaties denkbaar; persoonlijke, technologische en inhoudelijke.
PERSOONLIJKE INNOVATIES
Een reportage is persoonlijk; we kennen heel bekende chroniqueurs van de werkelijkheid een column die bekend staan om hun literaire weergave van de werkelijkheid (Tom Wolfe, Truman Capote, Geert Mak, Fabricius). Er zijn ook wereldberoemd interviewers (Oriana Fallaci, Bibeb) die vanwege hun persoonlijkheid inhoud en diepte gaven aan interviews. Woodward en Bernstein maakten school in de onderzoeksjournalistiek. Het genre liveblog heeft echter nog geen iconen die onlosmakelijk met het genre zijn verbnden.
Andy Carvin komt in de buurt, maar die hield geen liveblog bij. Hij knoopte vooral informatiestromen aan elkaar (ik schreef eerder over hem in mijn blog over politieke debatten). Opvallende uitzondering is Andrew Sparrow van de Britse Guardian. Hij blogte bijna dagelijks live Westminster en alles wat daar relevant voor is. Een Nederlandse uitzondering is Saskia Belleman die op haar tweetfeed liveblogt over rechtszaken in Nederland. Ze is rechtbankverslaggeefster voor de Telegraaf, maar doet het verslag op persoonlijke titel (letterlijk, op haar eigen twitteraccount). Vaak is het een heel feitelijke beschrijving van wat er gebeurt, maar er is ook ruimte voor persoonlijk contact tussen Belleman en volgers die vragen kunnen stellen (en antwoord krijgen) en soms terecht worden gewezen als ze een ‘domme’ opmerking maken. Belleman is de one-stop-shop voor een actueel en live verslag van Neerlands belangrijkste rechtszaken. De verwachte trend is dat meer experts en specialisten hun eigen liveblog bijhouden over een niche: milieu, rechtspraak, sport, politiek, ecnomie, onderwijs …
Afbeelding 1: Het liveblog van Andrew Sparrow (Guardian)
TECHNISCHE INNOVATIES
Waarom is het liveblog een kolom? Omdat het een format is dat vooral is bedoeld voor mobiele consumptie (blijkt uit veel cijfers). En op een mobiel is het lastig twee kolommen lezen. Hoewel: je kan gebruikers een extra kolom geven als ze hun telefoon kantelen. In die extra kolom kan extra informatie worden gegeven over bijvoorbeeld de status van de informatie (gerucht, meerdere bronnen, vaststaand feit), over gebruikte bronnen (met extra informatie over hun achtergrond), met comments van publiek (op specifieke posts, zodat je comments en de post waarover dat gaat bij elkaar houdt) of achtergronden (documenten, audio/video). Technisch is dat nog erg lastig te organiseren en vraagt nogal wat aan de productiekant van het liveblog. Een tweede — optionele — kolom biedt mogelijkheid om de stroom waardoor een blog nu wordt gekenmerkt, op te breken en zo plek te creëren voor context.
INHOUDELIJKE INNOVATIE
Een inhoudelijke innovatie is eigenlijk een wens die kort was geïntroduceerd, maar toch weer is gesneuveld: live fact checken, zeker bij politieke debatten. Het gebeurde al wel, ook daarover schreef ik eerder in mijn blog over de vraag waar het publiek was in liveblogs. Yoran Kusters schreef in 2018 al een artikel over geautomatiseerd checken van claims, Alexander Pleijter en Peter Burger (Universiteit Leiden) ontwikkelen momenteel FactRank, een tool die controleerbare uitspraken oppikt uit Kamerdebatten of tweets. Het zou een eerste stap zijn om naast een liveblogger ook een fact checker aan het werk te zetten om zo beide formats (of genres) te laten convergeren.
Van een tweede innovatie zijn we getuige: het slowblog. Dagelijks livebloggen redacties over corona — een bonte verzameling berichten die met de pandemie te maken hebben. Slow, omdat er met een veel kortere frequentie berichten op worden geplaatst dan met een live blog. Tussen beide zitten belangrijke verschillen met betrekking tot de rolverdeling van de makers (personele unie) en de structuur van de gebeurtenis (media driven of event driven — ook hier schreef ik eerder over). Een live blog houdt dus ook stand als er langdurige, minder gierende actualiteit mee moet worden gestructureerd.
