Dat er veel kan gebeuren in maar 280 tekens, bewijst de tweet van Witte Huis-woordvoerster Sarah Sanders na de (fysieke) confrontatie tussen Jim Acosta (CNN) en een stagiaire gedurende een verbale botsing met Donald Trump. Prachtige televisie, natuurlijk: Acosta verstaat zijn vak, laat dat duidelijk zijn. En Trump ook. Hij wakkert een deel van het Amerikaanse ongenoegen over de kwaliteit van de ‘linkse’ pers nog eens aan door Acosta tot op zijn schoenzolen af te branden.
Dit is reality politics avant la lettre – politieke communicatie van galactische proporties. Hier komen twee sterren met elkaar in botsing: de liberaal-elitaire CNN knalt frontaal op de rechts-populistische Trump. Niet vreemd dat de naschok door het gehele politiek-journalistieke complex (wereldwijd) golft. Een tweet van Sarah Sanders (persvoorlichter), vlak na Het Incident biedt een doorkijkje in de onvolprezen retorische kwaliteiten in dit huidige Witte Huis:
President Trump believes in a free press and expects and welcomes tough questions of him and his Administration. We will, however, never tolerate a reporter placing his hands on a young woman just trying to do her job as a White House intern…
— Sarah Sanders (@PressSec) 8 november 2018
Hier gebeuren een aantal dingen tegelijkertijd die na een paar lezingen zijn te ontwarren. De eerste zin is een dooddoener, maar speelt in vervolgtweets van Sanders een belangrijke rol. Natuurlijk zal geen president toegeven tegen een vrije pers te zijn. Ze kan niet anders dan verklaren kritische journalisten te omarmen – een voorbeeld van exigentie: gegeven de situatie moet ze dit verklaren – een verplicht nummertje. Handig, want daarmee onderbouwt Sanders in tweets die volgen het belang dat Trump aan een vrije pers hecht. Daarvoor heeft ze een curieuze redenering: Trump is voor vrije pers, bewijst de persconferentie die hij houdt en waarmee hij het belang van de vrije pers nog maar eens onderstreept. Dat klopt, maar dat doen cirkelredeneringen altijd.
Het retorische vuurwerk zit in de tweede zin van de tweet: “We will, however, never tolerate a reporter placing his hands on a young woman just trying to do her job as a White House intern…” Het eerste deel van de zin zal op zichzelf op veel bijval kunnen rekenen. Ook op die van mij: je blijft van jonge vrouwen af. Zo eenvoudig is het. Al behoor je tot de bewaker van de democratie, ook al ben je vrije pers, het is zaak je handen thuis te houden. En daarmee zijn we, nog voordat we ons kritisch hebben kunnen opstellen, al een lezing van de gebeurtenissen in laten zuigen die nu juist ter discussie staat: zat de verslaggever (let op: Acosta wordt niet bij naam genoemd, hij wordt geanonimiseerd, wat allerlei voordelen heeft mocht het uitlopen op juridisch getouwtrek) wel met zijn handen aan deze jonge vrouw?
Anders gezegd: terwijl het Witte Huis Amerika er weer bovenop probeert te krijgen, doet de pers er alles aan om die missie te verstoren. Een verslaggever belet hier fysiek een jonge vrouw haar werk te doen. Deze hardwerkende vrouw (Trumps electoraat) wordt dwarsgezeten door ‘een’ fake news verslaggever (Trumps gezworen vijand) waardoor de missie, maak Amerika weer groot, in gevaar komt. Dat is hier de enige juiste lezing van de feiten, aldus Sanders.
En dan komt de retorische kill: ” … as a White House intern.”
De functie van de vrouw hoeft er helemaal niet bij. Ze geeft de microfoon aan journalisten, dat is het (weinig Nederlandse stagiairs krijgen trouwen zo’n prominente plek op het wereldtoneel – wat een persconferentie van een Amerikaanse president toch kan zijn). De toevoeging stagiair is toch volstrekt irrelevant? Nee, dat hier een stagiaire in het Witte Huis door een man wordt belaagd, is bijzonder relevant. Op twee niveaus: electoraal en historisch.
Dat Trump er bij vrouwen niet best opstaat, bewijst ook de uitslag van de midterm: nooit eerder deden zoveel vrouwen mee met de verkiezingen voor Senaat of het Huis van Afgevaardigden en vrouwen keerden zich in grote getale tegen de Republikeinse partij. Na Trumps inauguratie ontstond een – nieuwe- vrouwenbeweging die nu politiek heeft geoogst. Trump moet tot 2020 dit deel van het – groeiende – electoraat voor zich zien te winnen om een tweede termijn veilig te stellen. Het is dit Witte Huis alles aan gedaan om voor vrouwen te gaan staan. Het Incident is een eerste retorische zet in die strijd waarmee Sanders Trums gender-kaart speelt.
Dan helpt het beeld van een belaagde stagiaire in het Witte Huis dat direct refereert aan de Lewinski-affaire, de mislukte afzetting van Clinton, de acceptatie van zijn overspel door Hilary Clinton, kortom: van de slappe Democraten die Lewinski kapot procedeerde. Niemand nam het voor haar op en de Clintons al helemaal niet. Als de kampioen van de Democraten het al niet voor een stagiaire opnam, hoe is het dan gesteld met de veiligheid van vrouwen bij deze partij? De twijfel is genoeg: Trump hoeft geen feminist te worden om vrouwen aan zich te binden. Hij zal wel iets moeten doen aan zijn imago en aan dat van zijn politieke tegenstanders. Dat van hem heeft een kontje nodig, dat van de Democraten tegenwind.
En dat alles in 43 woorden en 244 tekens.