[OPINIE] Wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe – het zijn de zes basisprincipes van de journalistiek. Geen eindredacteur zou genoegen moeten nemen met een artikel dat een van de vragen onbeantwoord laat. Tijdens de G20 in Hamburg sprak Poetin met Trump onde rmeer over de veronderstelde Russische inmening in Amerikaanse verkiezingsstrijd. Poetin ontkende in alle toonaarden, volgens het FD deed ‘het land’ dat ook.
Rusland houdt zich nog altijd van de domme. Het land blijft ontkennen dat het de Amerikaanse presidentsverkiezingen heeft beïnvloed.
Doorgeschoten personalisering van nieuws? Of, problematischer, een vage toedeling van verantwoordelijkheden? Ik vrees allebei. Rusland in deze zin bestaat natuurlijk niet. Ook het idee dat de internationale verhoudingen tussen Rusland en Amerika door Poetin en Trump alleen worden bepaald, is onzin. Rusland is een containerbegrip waar de journalist van het FD (hier als voorbeeld) niet in is gedoken om kaf en koren te scheiden.
Passiviteit leest stroef
Dat gebeurt vaker, implicieter. Zo houd ik mijn studenten altijd voor dat passief schrijven niet alleen stroef leest, maar dat het gebruik ervan ook voorbijgaat aan de kern van onze professie: namelijk wel precies achterhalen wie, wat, wanneer, waarom en hoe heeft gedaan: toedelen van verantwoordelijkheden, noem ik dat. Het blijkt lastig om de neiging te onderdrukken aan onwetendheid een gramaticale draai te geven – we bakken er liever een passieve constructie van en laten de vraag wie dan verantwoordelijk is, onbeantwoord.
Onbestemd gevoel
Dat gebeurt ook als we het wereldnieuws steeds vertalen naar zo weinig mogelijk personen of personificaties. De lezer blijft achter met een onbestemd gevoel wel te begrijpen waarover het gaat (wat), maar eigenlijk zonder idee welke krachten (waarom, hoe) en mensen (wie) erachter schuil gaan. Kortom: de grammatica doet ertoe. Wie passiviteit vermijdt, moet voortdurend op zoek naar het antwoord op lastige vragen – wie dat vervelend werk vindt, moet misschien op zoek naar ander werk. <<
Foto: Flickr / Roberlan Borges: Vector Comrade / CC BY-ND 2.0