“To an outside observer”, schrijft Robert Entman in zijn Scandal and Silence. Media Responses to Presidential Misconduct, “the Washington scandal machine may seem to operate at random.” Amerikaanse journalisten lijken voortdurend met twee maten te meten. Ze leggen de staat van het huwelijk tussen Bill en Hillary Clinton onder het vergrootglas en negeren problemen in het huwelijk tussen John en Cindy McCain. Ze pakken Dan Quayle in 1988 voor het ontlopen van zijn militaire dienstplicht in Vietnam door zich te melden bij de Nationale Reserve, maar laten George Bush met rust, die precies hetzelfde deed, maar in zijn campagne van 2004 geen strobreed in de weg werd gelegd.
“… journalists’ responses to transgressions of comparable gravity – or triviality – have varied dramatically.” Hoe, wil Entman weten, kan dat? Er zit volgens Entman een groot verschil tussen sociale kosten van een politiek schandaal en de mate waarin media aandacht aan de overtreding van een norm geven. Sterker: er is helemaal geen verband tussen de schade enerzijds en de normovertredingen anderzijds. Er gaat iets mis met de callibratie en Entman zoekt dat vooral bij de journalistiek: er is te weinig oog voor niet-schandalen. Verhalen die wijzen richting grove normoverschrijdingen, maar vanwege een actief netwerk van scandal sponsors niet uit de verf komen.
Scandal sponsors klinkt verwarrend, maar Entman bedoelt er zowel voor- als tegenstanders mee die tezamen strijden voor het uitbreken of in de doofpot stoppen van een (potentieel) schandaal. “Understanding the construction of non-scandals is more difficult and subtle, but for political purposes just as significant as the manifestations of actual scandals.” Schandalen en stilte dus – soms oorverdovend. Watergate staat daarbij aan het ene uiterste. Volgens Entman scoorde het prototypische politieke schandaaln hoog op sociale kosten, de overtredingen die waren gemaakt, de omvang en impact van de publiciteit en de politieke consequenties.
Andere schandalen scoren op alle dimensies die Entman onderscheid vele malen lager. De Iran-Contra-affaire zou een veel ernstiger overtreding van de uitvoerende macht zijn geweest dan Watergate, de sociale kosten vele malen hoger (Amerikaanse veiligheidsvraagstuk), de politieke consequenties bleven uit en de publiciteit viel ‘tegen’. Betrokkenen bleven buiten schot of werden, zoals George H.W. Bush (vader van) onderscheiden (met de US Medal of Freedom, door Obama op 15 februari 2011). Het kan verkeren.
In een nieuwe reeks posts op dit blog zal ik de komende maanden verslag doen van geruchten, schandaaltjes en affaires in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Ik volg de verkiezingen in Amerikaanse (sociale) media en speigel de beschuldigingen, claims en transgressies aan (wetenschappelijke) literatuur over (politieke) schandalen. Het is een publieke vingeroefening in schandaalonderzoek. Alle op- en aanmerkingen zijn welkom. Want net als de constructie van een schandaal is ook de kennis daarover geen solitaire onderneming.
Foto: brownpau / watergate