LEIDEN – Het college zit er nu definitief. Met het afscheid van Jan Jaap de Haan (CDA) en Pieter van Woensel (VVD) en de installatie van Paul Laudy (VVD) en Marleen Damen (PvdA) is nu de vraag welke rol de twee grootste oppositiepartijen de komende vier jaar kiezen.
Eén partij is nieuw in de oppositie, het CDA. Eén gaat een tweede aaneengesloten termijn in vanuit de oppositiebanken, GroenLinks. Zijn ze vanuit de Raad net zo constructief en coöperatief als de vorige vier jaar of kiezen ze voor een scherpere koers?
Dat de verhoudingen tussen coalitie en oppositie verbeterd moeten worden, maakte Pieter Kos (GroenLinks) in zijn eerste termijn direct duidelijk. Het huidige beleidsakkoord betekent geen vooruitgang in de bestuurscultuur zoals deze vier jaar geleden is afgesproken. Daarnaast heeft, volgens Kos, de formatie het vertrouwen tussen coalitie en oppositie geschaad. De oppositie heeft namelijk moeite het gebrek aan transparantie van de collegepartijen. Oppositiepartijen kregen, ook na herhaald aandringen, gisteravond bijvoorbeeld geen inzage in de globale financiële doorrekening van de bezuinigings- en investeringsplannen.
Bot
Klaas de Vries (CDA) en Pieter Kos (GroenLinks), fractieleiders van de twee grootste oppositiepartijen, wilden inzage, maar vingen bot. Gijs Holla (PvdA), die de stukken wel zag tijdens de onderhandelingen voor de deelname van zijn partij in het College, beet beide heren na het herhaaldelijk vragen om deze stukken toe: “Dan heeft u pech! Die krijgt u niet.”
Holla bood direct na deze woorden zijn excuses aan voor deze reactie, maar de toon leek gezet. Ook het advies van de informateur aan de formateur – dat met name het CDA graag wilde lezen – houdt de coalitie tegen de borst. Een CDA-motie waarin verzocht werd dit rapport met de gemeenteraad te delen, werd dan ook verworpen. Frederik Zevenbergen, de nieuwe fractieleider van de VVD, vergat in een onderonsje met Jeffrey van Haaster (fractieleider D66) dat de microfoon open stond. In de zaal was te horen dat hij vond ‘toch niet tegen deze motie kon zijn’. Hij stemde tegen. Het advies blijft dicht.
Wens
Vooral de soms felle toon van het debat viel op. Jeffrey van Haaster (D66) wilde bijvoorbeeld in een interuptiedebat De Vries een ‘lesje debatteren geven’. Die wens, zei De Vries, was wederzijds. De bestuurscultuur zoals deze de laatste vier jaar heerste in de Leidse gemeenteraad, werkt alleen als iedereen zich naar de eisen ervan schikt. Tijdens het eerste échte debat van deze raadsperiode leek het erop dat nog niet de hele gemeenteraad besloten heeft zich inschikkelijk op te stellen. het CDA moet wennen in haar nieuwe rol, GroenLinks zoekt aangrijpingspunten om vanuit de hunne – een tweede termijn op rij in de oppositie – te ontsnappen. Hoe dan ook, het politieke seizoen is begonnen.
