De NOS pakte dinsdagavond uit. In Nieuwsuur werd ingezoomd op de commissie Stiekem. Die is zo stiekem – alles eraan is geheim. De agenda, procedures en wat er besproken wordt; we mogen het niet weten. Den Haag Vandaag klopt daarom aan bij een deskundige (we moeten zelf even uitzoeken wie dat is) die een keurig historisch beeld van de commissie geeft. Maar klopt de premisse van het item, namelijk dat wij niets weten over het functioneren van de commissie Stiekem en het toezicht op en controleren van de geheime diensten (AIVD en MIVD) eigenlijk?
Nee, die premisse klopt niet.
Het is even zoeken, maar op internet staat een interessant rapport van de criminoloog Cyrille Fijnaut. Hij schreef Toezicht op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten – toegegeven: een fikse pil van 112 pagina’s, ‘lastig verstopt’ bij de Commissie Toezicht betreffende de Inlichtingen- en VeiligheidsDiensten. Niet dus. Het kost bijzonder weinig moeite het rapport op te duikelen en daarin toch een aardig beeld over de hoofdvraag van het NOS-onderwerp: toezicht en controle op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.
De redacteur die het vanmiddag diagonaal had doorgenomen, had zich onsterfelijk gemaakt. Maar nee, liever met draaiende camera op zoek naar een ontwijkend antwoord. IN het rapport een ander beeld: fractievoorzitters in de commissie blijken ‘kritisch’ en, ONTHULLING!, de agenda wordt niet bepaalt door de minister en de dienst of in het geheim, maar door de voorzitter van de Commissie (pagina 77, lees het zelf even na). Door de Kamer dus.
En zo, vermoed ik, zijn er meer plaatsen waarin de premisse van de NOS eenvoudig kan worden gecounterd. Informatie waarmee het nieuws over de AIVD los kan worden geweekt van in allerhaast bijeengeraapte quotes in de wandelgangen van de Tweede Kamer. Nu blijft een warrig item over waarin een specialist wordt gebruikt voort de geschiedenis van de Commissie Stiekem, de fractieleiders wordt gevraagd naar hun deelname aan iets waar ze niets over mogen zeggen en de kijker thuis op de bank nog steeds geen idee heeft hoe de politiek en ambtenarij grip probeert te houden op AIVD en MIVD. Tenzij u zelf Fijnaut even leest en met vragen zelf benaderd. <<