60 Minutes blundert met Dylan Davies, maar niet ‘al weer’; Rathergate waar steeds naar terugverwezen wordt, ligt echt veel complexer dan een liegende anchorman die Bush Jr. tijdens zijn campagne in 2004 wilde opknopen.
Het vlaggenschip van de Amerikaanse televisiejournalistiek, CBS’ 60 Minutes ligt – weer – onder vuur. Ditmaal moest CBS diep door het stof na een interview met een veiligheidsbeambte en bewaker van de Amerikaanse ambassade in Benghazi. De essentie van CBS’ probleem: er gaan over die politiek gevoelige aanval op de Amerikaanse ambassade waarbij onder meer ambassadeur Christopher Stevens omkwam nogal wat versies de ronde. En de verschillende versies van die verhalen zijn allemaal afkomstig van een en dezelfde bron. Dan klopt er iets niet. Die bron is de inmiddels van de aardbodem verdwenen Dylan Davies. Voor de camera gezet door 60 Minutes vertelde hij een ander verhaal dan het verhaal in zijn boek The Embassy House, het verslag dat hij voor zijn werkgever over de aanval en zijn betrokkenheid (of beter: afwezigheid) schreef en de verklaring die hij daarover aan de FBI gaf.
Dat is te veel variatie voor een gebeurtenis.
En ‘weer’ gaat CBS de mist in. Weer, want menig mediacriticus kan het niet laten om in een afsluitende alinea over de affaire Davies die andere pijnlijke episode van journalistiek geblunder bij het programma aan te halen – Rathergate in 2004. Toen mocht na wekenlang getouwtrek Dan Rather, anchorman van 60 Minutes vertrekken nadat bleek dat een politiek zeer gevoelige scoop over Bush Jr., toen in hevige strijd verwikkeld met Kerry voor het presidentschap, bij elkaar was vervalst. Wat bleek? Bush Jr. had dienstplicht in Vietnam ontlopen, was met hulp van ‘boven’ bij een ongevaarlijke groep reservisten in Alabama gezet en had zelfs die vervangende dienstplicht niet afgemaakt. Dat terwijl Kerry met een gunboat vuur aantrok en twee Purple Hearts verdiende – een onderscheiding die Republikeinen, verzameld in Swift Boat Veterans for Truth, openlijk in twijfel trokken.
Het ging dus ergens om, namelijk politieke geloofwaardigheid die Kerry al heel snel verloor.
Vreemd, want Kerry was in Vietnam (nooit ontkend), Bush Jr. niet (evenmin ontkend). Sterker: niemand heeft ooit ontkend dat Bush zijn dienstplicht nimmer afrondde. Twee keer kreeg Bush Jr. een oproep zich te melden, twee keer (in 1968 en 1973) kwam hij niet. Toch kreeg hij eervol ontslag. En dat eervolle ontslag was het argument van de Republikeinen dat van dienstplichtontduiking ‘dus’ geen sprake kon zijn. Want als je je dienstplicht ontduikt, krijg je dat eervolle ontslag niet. Een prachtige cirkelredenering die dus van geen kant klopte. In Scandal and Silence merkt Robert Entman echter fijntjes op dat
Rather than a defense his receiving an honorable discharge despite serial transgressions would appear to constitute compelling evidence of special treatment and abuse of power.
Precies de claim van Dan Rather in 60 Minutes. Entman wil dan ook graag weten hoe Bush Jr. er in is geslaagd
… how (…) most of the media establishment cooperate in transforming Bush’s well-documented albeit decades-past, failure to fullfill his military obligations into a poorly documented scandal over journalistic malfeasance?
Well-documented, vraagt u zich af? Jazeker. Want precies een dag voor de uitzending van Rather bij 60 Minutes verscheen in de Boston Globe een uitgebreid verhaal hoe Bush erin was geslaagd om te kunnen duiken voor zijn vervangende dienstplicht. Het artikel, gebaseerd op een nieuwe studie van militaire documenten, is nooit door het Witte Huis ontkend. Rather baseerde zich echter op een memo (vandaar de bijnaam van het schandaal in 2004: Memogate) dat een vervalsing bleek. De onderbouwing klopte niet, was slordig, niet nader gecontroleerd en te snel. Maar het verhaal of, beter: het schandaal klopte wel degelijk. Wie Rathergate aanhaalt als een journalistiek probleem, vertelt slechts de helft van het verhaal. Dan Rather maakte er inderdaad een potje van, maar vervolgens knoeiden andere media er lustiger op los. Bush Jr. won de verkiezingen, Rather verdween bij CBS en de omroep zit weer diep in de nesten. Uiteindelijk is helemaal niemand er dus beter van geworden. <<
De excuses van Lara Logan (CBS)
