Waarom zou je in hemelsnaam een rapport lezen waarvan de belangrijkste punten een avond eerder al zijn uitgelekt? Vroeg iemand op twitter mij toen ik, vol spanning, op het rapport zat te wachten. Stomverbaasd antwoordde ik omdat het rapport pas vandaag verschijnt. Anders gezegd: waarom zouden we genoegen nemen met de krenten uit de pap, als die krenten alleen zijn bedoeld om de pap op te frissen? Kun je met de krenten volstaan?
Nee, natuurlijk.
Een feit krijgt betekenis in een context en in casu ‘Haren’, daarover gaat het rapport, is het gehele rapport onlosmakelijk met het gehele verhaal verbonden. Maar wie zou dat nog lezen als we de belangrijkste snippers al kennen? Daar gaat een vraag aan vooraf: waarom verschijnen die snippers al een dag eerder in het nieuws? Waarom worden die uit het rapport gelicht en zonder de context van het geheel aangeboden? Feit is dat die presentatie-van-feiten-zonder-context beeldbepalend is. Uit een verband zijn zaken vaak vele malen erger.
Vooropgesteld: ik vind het niet vreemd dat veel mensen het rapport helemaal niet willen lezen. Dat hoeft ook niet. Als ze een goede krant hebben of het journaal kijken, moet dat volstaan. Met andere woorden: media hebben een belangrijke samenvattende functie. Maar dan moeten journalisten wel het gehele rapport hebben gelezen.
En eigenlijk moeten we een stap verder gaan: we moeten idealiter de conclusies ook zelf nog eens onderzoeken. We moeten, op basis van het geboden materiaal, minimaal tot dezelfde conclusies komen als Cohen: intersubjectiviteit heet dat. En misschien moeten we wel op zoek naar materiaal waar zijn commissie niet aan kon komen of links heeft laten liggen. Meer interviews, andere vragen, in ieder geval: vraagtekens. Je mag je er niet van af maken met een ‘de conclusies kennen we toch al?’, neen: de juiste houding is: welke conclusies trekt Cohen en hoe kan ik bepalen dat die kloppen? Aan de slag dus!