Mobiele technologie maakt het mogelijk om heel direct, in real time, verslag te doen van de werkelijkheid. Die snelheid is soms ongewenst; niet al het ‘nieuws’ is direct geschikt voor publicatie.
Een collega heeft op Twitter gezien dat er een trauma-helicopter op weg is naar een adres in de straat van ons bedrijfspand. Dat is ernstig, dus luisteren we allemaal even. Het adres blijkt bij ons aan de overkant. Daar verzamelen politie-agenten zich bij een pand. Er worden lakens voor de ramen gehangen. Iemand neemt foto’s, auto’s rijden af en aan. We drukken onze neuzen tegen de ramen.
Er komen mensen naar buiten die huilen, elkaar in de armen vallen en dan snel weer verdwijnen. Hier, lijkt het, is iets vreselijks mis gegaan. Ik ga bijna op de tenen van een collega staan om niets te hoeven missen. En dan merk ik twee keer mijn mobiel te hebben gepakt om een foto en/of video te maken. Van huilende mensen, de wapperende lakens, politie-agenten. De derde keer dat ik mijn toestek pak, bel ik een bevriend journalist – om te vertellen wat ik zie. Ik hoop niet dat hij vraagt om een ‘stand-upje’ te maken: een korte video of foto’s, een interviewtje met politie bewoners.
Hij roept me indirect tot de orde. “Vermoedelijk suicide, doen we dus niks mee.” Logisch. Doen we dus niks mee. Ik dring niet aan. Ben blij met het gezonde verstand. Niets mee doen is een mooie code. We laten het bij dat particuliere drama, aan de overkant van de straat waar ik werk. We zien een lijkwagen aanrijden, het lichaam wordt naar buiten gedragen. De witte lakens verdwijnen weer, de gordijnen zijn dichtgetrokken. We gaan over tot de orde van de dag die voor zoveel betrokkenen, op nog geen dertig meter bij ons vandaan, nog lange tijd verstoord.
Soms kan je dus te snel zijn. Met onze mobiel in de aanslag is de grens tussen voyeurisme en ooggetuigen-journalistiek heel erg dun. Dan hadden we vroeger de traagheid van media om ons gezonde verstand weer langzaam ons besluitvormingsproces te laten sturen. Maar nu: een foto is zo gemaakt, een agent zo geïnterviewd, de woede van nabestaanden en betrokkenen prachtig vastgelegd in een item van anderhalve minuut.
Nieuws, lijkt een criteria, is vastleggen waar je getuige van bent. En met een smartphone bent je al snel ergens getuige van. Dan is het de kunst om die in je broek te laten zitten. Omdat media geen barrieres meer opwerpen om je gezonde verstand een keus te geven het roer weer over te nemen. <<