Trending topic wereldwijd. Terwijl op twitter Nederlanders proberen te achterhalen wat PowNed wil bereiken met het vollopen van een bad tijdens primetime, zijn er steeds meer buitenlanders die zich afvragen wat er met #fill wordt bedoeld. Zaterdagavond zagen we Rutger Castricum en vooral een bad (in een hotelkamer?) dat langzaam volliep. Niet veel later kwam daar een vrouw bij. Zij ontkleedde zich, Rutger ook. Rutger schoof in bad met schuim en blaadjes, de vrouw besloot zich te gaan douchen. Einde aflevering.
Ik moest meteen denken aan een passage uit Richard Lanhams The Economics of Attention Daarin beschrijft hij onder meer Marcel Duchamp en Andy Warhol als economists of attention. Zij maakten kunst-om-de-kunst en plaatsten hun werk in een ‘aandachtsstructuur’. Duchamp nam ready makes en zette die in een museum waardoor mensen er wel over moesten nadenken. Warhol stortte zich op hyperrealistische weergave van soepblikken en deed hetzelfde als Duchamp. Ook hij dwong kijkers na te denken over het werk – zonder dat Warhol die er inlegde.
Klinkt allemaal vreselijk hoogdravend, maar Lanham helpt ons wel om #fill iets beter te begrijpen. Een bad vol laten lopen kan iedereen. Een bad vol laten lopen op televisie, tijdens primetime is van dezelfde orde van grote als de soepblikken van Warhol, de pisbak van Duchamp en de pindakaasvloer van Wim T. Schippers (anders wel zijn flesje cola in de zee). PowNews doet iets volstreks normaals en plaatst dat in een unieke context: op televisie, om even over negen.
Toch is het niets.
Het is in ieder geval niet meer dan de daad van het vollopen zelf. Televisie-vanwege-de-televisie. En daarmee hebben de makers critici een hak gezet. Want als het tv-om-de-tv is, dan is er geen kritiek op mogelijk. Net zo min als de kritiek op de pisbak-vanwege-de-pisbak, de soepblikken-vanwege-de-soeplikken en de pindakaas-vloer-vanwege-de-pindakaas-vloer. PowNews leunt nu achterover om de vloer aan te vegen met alle kritiek die loskomt. En terecht. Hun repliek zal steeds hetzelfde zijn: ‘Het was een experiment. Het was een bad dat volliep. Niet meer en niet minder.’ En ze hebben groot gelijk.
Toch zit er een innovatief element aan, dat trouwens niet door PowNed is bedacht. Spannend is niet de act, maar wat het losmaakt. Ik heb gisteren zitten genieten van het commentaar op twitter (al weet ik nog steeds niet precies waarom). Meer dan bij andere programma’s was die stroom aan informatie via het twitterkanaal onlosmakelijk met het programma verbonden. Je kon het een niet zien zonder het ander. Anders dan bij Duchamp en Warhol bindt sociale media de uitdager veel directer aan de uitgedaagde – PowNed was wereldwijd trending topic. Voor die 15 minuten van bekendheid moesten Duchamp, Warhol en Schippers stukken harder werken.
De directe link tussen act en commentaar verklaart waarom buitenlanders het trending topic niet begrepen en naarstig zochten naar een antwoord. Dat verklaart ook waarom mensen die niet twitterden of de stream niet volgden, waarschijnlijk snel zijn weggezapt. Zij misten een belangrijke context waar ze het programma wel mee konden uitkijken. Zo heb ik heb beleefd, als een experiment. Precies zoals PowNed aankondigde. Al was het, maar dat is heel persoonlijk, rukkend saaie televisie. <<