Lijstjes zeggen niets over de kwaliteit van de muziek, al suggereren ze dat wel. Is de nummer één van de Top 2000 ook echt het beste nummer? Natuurlijk is dat een kwestie van smaak, maar er is nog een reden om niet klakkeloos aan te nemen dat de vox populi in staat is om 2000 nummers kwalitatief te ordenen: het ordeningsproces zelf kan nogal rommelig verlopen.
Ga maar na: je zou Aretha Franklin maar beter vinden dan Rage Against the Machine, Rage Against the Machine beter dan Metallica, maar Metallica beter dan Aretha Franklin. Dat geeft helemaal niets, maar een keurige lijst met best, naar beter naar slechtst is het natuurlijk niet. En als de we Top 2000 nu eens omkeren – we maken van het laatste nummer de nieuwe nummer 1, wat zegt dat dan over de kwaliteit van de muziek en de betekenis van de lijst? Hebben we dan een lijstje ‘slechtste’ nummers samengesteld? Wie het weet mag het zeggen. Lijstenmakerij werkt alleen als we het doen op basis van het Grote Getal. Met zijn alle strijken we eenvoudig bovenstaande nuances glad. Als er maar genoeg mensen zijn, komen we uiteindelijk wel tot een resultaat – de vraag is alleen wat dat resultaat dan precies zegt over de elementen waaruit ze bestaat.
Een bizar voorbeeld van de macht van heel veel mensen is wat internetgurus wel the wisdom of crowds noemen. Ik heb enige tijd geleden ook mogen proeven aan die betoverende wijsheid. Het experiment was heel eenvoudig: ik zette een pot met pasta’s op mijn bureau en vroeg aan iedereen die langs kwam te gokken hoeveel penne er in de pot zaten. De wet van het Grote Getal voorspelt dat het gemiddelde van al die schattingen niet ver van het werkelijke aantal pasta’s in de pot zou moeten liggen. In mijn geval scheelde het één penne – er zaten 164 pasta’s in de pot, het gemiddelde van alle schattingen was 163.
Het experiment zei echter niets over de kwaliteit van de penne. En dat maakt de werkelijkheid zonder lijstjes nog altijd een stuk interessanter dan de werkelijkheid met. Het maakt de muziek die niet in de Top 2000 ook veel leuker dan die er wel in staat. En precies die omissies in de lijst der lijsten zijn het bestaansrecht van Soulfood Radio. Want daar mag je Franklin prefereren boven de Rage, de Rage boven Metallica en Metallica (One) boven Franklin. Tot volgend jaar!
_
[youtube=http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=EzgGTTtR0kc#!]<<