In het Grote Dode Bomen Debat gaat het voortdurend over een (valse) tegenstelling van print en blog, tussen folio (zoals een krant gewoon heet) en internet. Vermoeiend.
Ik heb mij lange tijd aan deze, in mijn ogen, nutteloze discussie onttrokken. De tegenstelling Dode Bomen – Internet begint wat mij betreft namelijk op een verkeerde plek in het journalistieke proces: bij de presentatie van feiten. Daar waar het hele proces eindigt. Mijn inziens moeten journalisten nadenken hoe informatie aan te wenden om nieuws te maken. En daarvoor heb je een theorie nodig over wat nieuws, presentatie van nieuws, journalistieke normen en het proces zijn.
Op onderstaande theorie is van alles af te dingen – het veruidelijkt wel dat de presentatie van nieuws helemaal aan het eind van de rit plaatsvindt. Iedereen mag zich daar verschrikkelijk druk maken over Dode Bomen versus iPad 2. Ik probeer eerder al sociale media, publiek en nieuwe media in mijn journalistieke werk te vlechten. Zouden we allemaal eens moeten proberen – en onze ervaringen delen.
- Informatie is een feit.
- Nieuws is een combinatie van feiten.
- Welke combinatie van welke feiten leiden tot welke nieuws, is een journalistiek construct.
- Voor dat journalistieke construct zijn regels.
- Regels bepalen welke verbanden wel en welke verbanden tussen feiten er niet mogen worden gelegd. En waarom.
- Regels zijn, kortom, normen die een keuze bepalen. Wederhoor, intersubjectief, meerdere bronnen zijn belangrijke normen om een verzameling feiten ‘nieuws’ te noemen.
- Als de regels juist zijn toegepast, spreken we over ‘nieuws’ – zo niet, dan spreken we over ‘feiten’.
- Nieuws moeten we delen met anderen – nieuws dat niet is gedeeld (niet openbaar is), is geen nieuws.
- Delen van nieuws kan door het aan publiek te presenteren.
- Het publiek bepaalt de presentatie – zij kiezen video, magazine, audio, krant, iPad.
- Elk medium heeft haar karakteristieke eisen.
- Naast normen wordt nieuws ook bepaald door de karakteristieke eisen van een medium. Bijvoorbeeld: geen beeld, geen televisienieuws.
- Medium is de presentatie van nieuws voor een publiek.
- Die presentatie kan in folio en virtueel. Op mobiele telefoons, in wiki’s, op billboards, narrow casting …
Zo bezien kunnen we het bij punt 14 pas hebben over de vorm (medium) waarin we journalistiek presenteren en voor wie we dat doen. Niet eerder, want dan slaan we te veel facetten van het journalistieke productieproces over. Juist daar, in dat proces, hebben nieuwe en sociale media mijn inziens de grootste impact op de journalistiek – niet op de manier waarop mensen het tot zich nemen alleen. Hoe iemand mijn artikel elest, is niet meer aan mij, maar aan die iemand. <<