De halfwaarde tijd van de PvdA moet niet elke verkiezing zijn. Dan blijft er heel snel heel weinig van de partij over. Voordeel van voortdurend halveren is dat je uiteindelijk wel op een ondeelbare kern stuit.
Je kan het je nauwelijks voorstellen, maar politieke partijen hebben niet het eeuwige leven. Nu is de halvering van de PvdA dramatisch, het einde is (nog) niet in zicht. Foreign Policy (FP) inventariseerde minder gelukkige voorbeelden van linkse partijen die wel het loodje legden. Het artikel leest als een progressief kerkhof. De partijen zagen hun einde niet naderen want ze beriepen zich op een rijke traditie. Zij hoorden bij de natie – de natie hoorde bij hen. Helaas.
Opvallendste partij op het kerkhof van FP is het Ierse Fianna Fail (nomen est omen?). Zeventig jaar lang domineerde zij de Ierse politiek. Parallel aan de economische problemen van de Keltische Tijger daalt de aanhang onder bevolking gestaag – met procenten per maand. Vooral in de grote steden – en daar zijn er al niet zo veel van in Ierland – moet de partij stemmen inleveren aan de conservatieve Fianna Gael. Ierse kranten verzoeken de laatste aanhangers vriendelijk nu afscheid te nemen. De partij is terminaal.
Pessimisme ten top. Ik denk dat er nog een lezing mogelijk is.
Met zo’n rappe halfwaarde tijd stevent Fianna Fail weliswaar af op de kern van de partij – tot op atomair niveau, maar op dat niveau is deling niet meer mogelijk zonder alle eigenschappen te verliezen. Het atomaire niveau is het voorportaal van naderend sterven, maar nog geen absolute dood. Nederland kent (ook in het verleden) dergelijke atomaire partijen – ze ‘nicheren’ in de marge met behoud van hun kernwaarden. D66 was zo’n partij, Janmaats vehicels idem dito. Het zijn de bouwstenen van de democratie omdat ze een gedachtegoed op de politieke markt houden. Een gedachtegoed dat met wat wind mee weer kan aanzwellen tot een omvang van enige importantie. Dus hoe klein ook, het einde hoeft niet in zicht te zijn. Fianna Fail gaat niet lekker, maar ze gaat nog altijd.
Verstandiger is het natuurlijk nu al tot die kernwaarden te komen. En daar heeft de PvdA de handen aan vol. Want welke waarden zijn op dat atomaire niveau niet meer deelbaar? Wat is eigenlijk dat PvdA-atoom? Is dat de feeling met de volkswijken waar de vuilniszakken langs de ramen scheren? Is dat de elitepartij – de brede schouders dus die de zwaarste lasten moeten dragen? Is dat internationale solidariteit (pro-Europa en daarbuiten) en dus nationale solidariteit (Nederland en daarbinnen)? De PvdA moet die kern gaan bestuderen voordat ze gedwongen wordt dat te doen. <<